مواد تشکیل دهنده سرامیک

یکی از قدیمی ترین هنر ها که با ارزش ترین و با قدمت ترین مصنوعات را از خود به جا گذاشته است سفالگری بوده است، به طوری که قدیمی ترین آثار سفالگری در ایران به 10000 سال پیش از میلاد مسیح و به صورت گل نپخته باز میگردد و اولین کوره سفالگری پیدا شده 6000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد، این صنعت کم کم روند رو به رشدی داشته و در آثار باستانی شاهد اختراع چرخ کوزه گری بوده ایم و به این صورت بوده است که از 5000 سال قبل ما شاهد ظروف سفالی لعاب دار بوده ایم و از این جا به بعد زیبایی جایگاه بسیار خوبی در ظروف پیدا کرد، چرا که رنگ آمیزی و نقش نگاری روی ظروف از این زمان جایگاه خود را پیدا کرد. همچنین کم کم ظروف سرامیکی یا همان ظروف سفالی جایگزین ظروف فلزی شدند و همین موضوع باعث رشد بیشتر این صنعت شد و صنعت سفالگری و کاشی سازی برای زیبا سازی مکان هایی مانند مسجد، ضد آب کردن دیوار های حمام، درست کردن حوض و آب نما و... استفاده می شده است. در این مقاله از کاشیران به بررسی مواد تشکیل دهنده کاشی و سایر ویژگی های آن می پردازیم تا انتها ما را همراهی کنید.

مواد تشکیل دهنده سرامیک چیست؟

مواد تشکیل دهنده سرامیک هم مانند آجر از خاک رس است و به دوصورت لعاب دار و بدون لعاب به بازار عرضه می شود. سرامیک هایی که لعاب ندارند را از طریق اکتروژن یا همان پرس کردن شکل می دهند و داخل کوره پخت قرار می دهند، رنگ این سرامیک ها بعد از این که از کوره بیرون آمدند، قهوه ای، قرمز و یا نخودی می شود (منظور این است که رنگ آن در این طیف رنگی قرار می گیرد) البته سرامیک های پرسلانی در این محدوده رنگی قرار نمی گیرند. تقریبا همه ی سرامیک ها از سه ماده اولیه اساسی و مشترک "خاک رس، ماسه و فلدسپات ها" درست می شوند، خاک رس تقریبا شکل هیدراته شده ای از آلومنیوم است که به صورت کانی های مختلفی آن را در کانی های موجود در خاک رس می بینیم. تصویر زیر سیر تبدیل مواد تشکیل دهنده کاشی و سرامیک تا تبدیل شدن به کاشی را نشان می دهد. را به شما نشان می دهد:

چگونه به سرامیک لعاب می دهند؟

لعاب دادن به سرامیک کمک میکند که سطحی صاف و زیبا، ضد مواد شیمیایی و آب روی سرامیک ایجاد شود. لعاب یا همان رنگ معدنی به حالت مایع روی جسم خشک که از کوره بیرون آمده است به صورت یکنواخت پخش می شود و دوباره لعاب پخته می شود. لعاب ها معمولا مواد معدنی هستند و به دلیل سیلیسیم موجود در آن باعث ایجاد شدن یک لایه شیشه ای روی جسم لعاب کاری شده می شوند.

آماده کردن مخلوط مواد اولیه سرامیک

مرحله اول به این صورت است که ابتدا مواد لازم برای تولید سرامیک را آسیاب می کنند تا به اندازه ی مناسبی در بیاید سپس آنرا الک می کنند تا قطعات بزرگ وارد مخلوط نشوند. مرحله بعد این است که مواد آسیاب شده و الک شده را با هم مخلوط می کنند و بوسیله آب مخلوط نهایی را آماده می کنند و منتظر ور آمدن ماده خمیری شکل می شوند.

چطور به سرامیک شکل می دهند

برای اینکه سرامیک شکل دلخواه مارا بگیرد باید از قالبگیری استفاده کنیم که روش های مختلف قلبگیری عبارتند از:

• قالب گیری سرامیک با برش های عمودی

این روش برای اشیایی به کار می رود که تولید آنها بوسیله ی چرخش انجام می شود مثل بشقاب و فنجان و... در این روش ماده اولیه سرامیک را در یک قالب در حال گردش می گذارند و بوسیله یک اهرم الگوی برش را بر روی ماده اولیه می گذارند و به این صورت شکل و اندازه دلخواه ما به دست می آید.

• قالب گیری با فشار

این روش برای اشیایی استفاده می شود که دارای سطح مقطع ثابت است مانند کاشی سرامیک و ... این روش به این صورت است که ماده سرامیکی را با فشار وارد اتاقک مخلوط می کندو قالبگیری انجام شده و قطعات برش داده شده از سمت دیگر دستگاه بیرون می آیند.

• قالب گیری فشاری

این روش برای خمیرهای سرامیکی تر و نیمه خشک به کار می رود و به این صورت است که خمیر سرامیک را در قالب های مخصوص فشار می دهند و شکل مطلوب آن به دست می آید. آجرهای نسوز، سرامیک های مخصوص و حساس و عایق های الکتریکی (مثل سرامیک هایی که در هیترها به کار می روند) با استفاده از این روش تولید می شوند.